ติดเก้าอี้

    เก้าอี้เป็นสิ่งที่ทุกคนก็รู้จักมันดี เพราะทุกคนต้องใช้มันในทุกๆวันเลยก็ว่าได้ เก้าอี้มันมีความสำคัญในตัวมันเอง ซึ่งบางคนอาจมองข้ามไป เพราะเราไม่เคยหันมามองมันเลย พอเจอเราก็หันหลังนั่งทันที โดยไม่ทันสังเกตุรูปลักษณ์ขอมันว่ามันมีอิทธิพลกับตัวเราโดยตรง เก้าอี้จึงเป็นสิ่งของอย่างหนึ่งที่เราขาดไปไม่ได้ในชีวิตประจำวัน

     เก้าอี้ ถ้าเป็นผลิตภัณฑ์ที่ทำไว้สำหรับนั่งก็ได้ชื่อว่า เก้าอี้ แล้ว ซึ่งประโยชน์ใช้สอยของมันนั้นช่วยเกื้อหนุนเป็นที่รองรับให้คนหย่อนก้นแหมะลงไปตามแรงโน้มถ่วงของโลก แล้วก็มีเจ้าเนื้อที่วัสดุจำนวนหนึ่งของเก้าอี้มายันไว้ไม่ให้ล้มลงนั้นเอง ไม่ว่าจะจากหลัง เอว สะโพก ก้น และต้นขาของคนนั่ง ต้องให้เฉลี่ยกระจายลงไปบนส่วนรองรับของเก้าอี้ได้อย่างสม่ำเสมอเท่ากันหมด

เก้าอี้สมัยกรีกโรมัน

     เก้าอี้เป็นเฟอร์นิเจอร์ที่มีประวัติอันเก่าแก่ยาวนาน โดยเก้าอี้ที่ปรากฏในประวัติศาสตร์ได้แก่ เก้าอี้ของกรีก ที่พบเห็นได้จากรูปปั้นต่างๆ ซึ่งคาดว่ามีการสร้างในช่วง 600 ก่อนคริสต์ศักราช โดยเก้าอี้กรีกเป็นเก้าอี้สี่ขาตัวตรงและมีพนักพิงตั้งตรง ในยุคถัดมาเช่นเก้าอี้ในประเทศจีน ในสมัยราชวงศ์ถัง (ค.ศ. 618-907) สมัยโบราณตามบ้านคนไทยมิได้มีเก้าอี้ใช้กัน เนื่องจากวัฒนธรรมดั้งเดิมของเราคือการนั่งและนอนบนพื้น แม้แต่การรับประทานอาหาร ก็ตั้งสำรับกับข้าวนั่งล้อมวงกันบนพื้นบ้าน ดังนั้นเครื่องเรือนของคนไทยสมัยก่อนจึงมีเพียงเสื่อ พรม และหมอนอิง เป็นอาทิ คนไทยเราน่าจะได้รับเอาเครื่องเรือนชนิดนี้มาจากชาวจีน เพราะคำว่า "เก้าอี้" ไม่ใช่คำไทยแท้ แต่เป็นคำในภาษาจีนแต้จิ๋ว หมายถึง ม้านั่ง ส่วนสำเนียงจีนกลางออกเสียงว่า "เกาอี่" เกาแปลว่าสูง อี่แปลว่าที่นั่ง รวมความคือ ที่นั่งสูง จึงเป็นไปได้ว่าคำ "เก้าอี้" ที่ไทยใช้ น่าจะเป็นคำเพี้ยนเสียงมาจาก เกาอี่ ของสำเนียงจีนกลาง หรือทับศัพท์สำเนียงแต้จิ๋ว เก้าอี้ ก็ได้

เก้าอี้นั่งร้านก๋วยเตี๋ยว

เก้าอี้ที่ใช้กันในระยะแรกเป็นเพียงม้านั่งธรรมดาอย่างที่ใช้กันตามร้านก๋วยเตี๋ยว ส่วนเก้าอี้ที่มีพนักพิงและที่เท้าแขนแพร่มาสู่ประเทศไทยในระยะหลัง โดยในอดีตเก้าอี้จะถูกใช้งานเป็นสัญลักษณ์ของความสง่างาม การมีอำนาจ และความหรูหรา มากไปกว่าลักษณะของการใช้งานของตัวเก้าอี้เอง ซึ่งจะใช้กันตามราชวงศ์ หรือขุนนางในสมัยโบราณ ซึ่งสามารถเห็นได้จากงานประติมากรรม รูปปั้น อนุสาวรีย์ หรือแม้แต่ภาพวาดงานเขียนเก่า นอกจากนี้ยังสังเกตได้ว่า คำว่า "chair" ยังถูกใช้เรียกถึงตำแหน่งผู้บริหารระดับสูง เช่นในบริษัทหรือตามสถาบันอุดมศึกษา ตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 16 จนถึงปัจจุบัน เก้าอี้กลายมาเป็นเฟอร์นิเจอร์หลักที่ใช้งาน และสามารถพบเห็นได้ทั่วไป



เก้าอี้สำนักงานแต่ละตำแหน่ง

     ดังนั้นเก้าอี้จึงเป็นวัตถุชนิดหนึ่งที่สามารถบ่งบอกถึงตำแหน่ง หน้าที่การงานได้เป็นอย่างดี ยิ่งเก้าอี้ตัวนั้นมีลักษณะพิเศษหรือใหญ่กว่าเก้าอี้ปกติเพียงใด ยิ่งบอกได้ว่าผู้ที่นั่งเก้าอี้ตัวนั้นมีความเป็นผู้นำมากเท่านั้น คงไม่มีใครที่จะไม่อยากได้รับตำแหน่งที่มีเก้าอี้ตัวใหญ่รองรับอยู่ ด้วยเหตุนี้จึงมีสำนวนที่ว่า “เลื่อนขอเก้าอี้” ไม่ใช่การที่เอาเลื่อยมาตัดขาเก้าอี้ แต่เป็นการล้มคนที่นั่งเก้าอี้ตำแหน่งนั้นให้ตกลงมา เพื่อที่จะได้ครอบครองแทน

     ถ้าเฟอร์นิเจอร์ที่ให้ความรู้สึกสบายและเรียบง่าย ในจำนวนเฟอร์นิเจอร์ทั้งหมดคงจะเป็นเก้าอี้ เพราะการนั่งเป็นการพักผ่อนอย่างหนึ่งที่รองมาจากการนอน ทำให้ผู้นั่งคลายความเหนื่อยล้าและอ่อนเพลีย สามารถให้มนุษย์เราทำงานหรือทำกิจกรรมอื่นๆได้นานกว่าการยืน การนั่งจึงเป็นอิริยาบถที่สะดวกสบายในการทำงานมากที่สุด โดยปกติคนเราไม่สามารถนั่งในท่าใดท่าหนึ่งได้เป็นเวลานานๆ หรือนั่งในลักษณะเดิมๆตลอดเวลา

เก้าอี้พักผ่อน

     เก้าอี้มีความสำคัญต่อวิถีชีวิตมนุษย์และมีลักษณะการใช้งานแตกต่างออกเป็นประเภทด้วย เช่น Offoce Chair เก้าอี้ในสำนักงานนั้นเอง แล้วก็เป็นเก้าอี้ของแต่ละตำแหน่งด้วย ระดับหน้าที่ความรับผิดชอบที่แตกต่างกันทำให้กิจกรรมการลุกนั่งเคลื่อนไหวร่างการไม่เหมือนกัน Lounge Chair เป็นเก้าอี้พักผ่อน ประโยชน์ของมันคือใช้ในกิจกรรมที่ไม่ใช่การทำงานคือ บางคนอาจใช้นั่งดูทีวี นั่งสนทนากับเพื่อนฝูง นั่งโทรศัพท์ สำหรับเก้าอี้พักผ่อนนี้จะมีการบุเบาะเพื่อความสบายมากขึ้น บางทีเขาเรียกว่า Easy Chair เพราะว่ามันนั่งสบาย

     วัสดุที่เหมาะสมกับงานเฟอร์นิเจอร์ นอกจากไม้แล้วยังมีวัสดุที่มีคุญสมบัติเหมาะกับงานเฟอร์นิเจอร์ คือ โลหะและพลาสติก ซึ่งปัจจุบันนิยมใช้กันอย่างกว้างขวาง จึงทำให้เกิดรูปทรงที่แปลกตาไปกว่าเฟอร์นิเจอร์ไม้ และมีความแข็งแรงทนทาน นอกจากการใช้ไม้ โลหะ และพลาสติกเป็นส่วนใหญ่แล้ว ปัจจุบันนิยมใช้วัสดุอื่นๆ เช่น กระจก หินธรรมชาติ ไม้ไผ่ ผักตบชวา หวาย มาประกอบในเฟอร์นิเจอร์เพื่อช่วยให้เฟอร์นิเจอร์สวยแปลกตากว่าเดิมที่มีอยู่

เก้าอี้สไตล์โมเดิร์น



     สิ่งสำคัญส่วนหนึ่งของการออกแบบเฟอร์นิเจอร์ คือ องค์ประกอบของศิลปะและหลักการออกแบบที่มีส่วนช่วยให้เฟอร์นิเจอร์นั้นมีรูปทรงที่ดี เหมาะสมกลมกลืนกันในด้านความคิดสร้างสรรค์ความงามและประโยชน์ใช้สอยตรงกับความต้องการของผู้บริโภคในยุคปัจจุบัน นอกจากนั้นยังต้องคำนึงถึงลักษณะเฟอร์นิเจอร์ที่มีโครงสร้างที่ดี แข็งแรง สามารถผลิตได้ง่ายซ่อมแซมได้ง่าย มีความเหมาะสมกับรูปทรงตลอดจนการกำหนดราคาที่เหมาะสมกับคุณภาพ

     นางสาวระพีภรณ์ สุธนธัญญากร เจ้าของร้านเฟอร์นิเจอร์ ให้สัมภาษณ์ว่า ที่ร้านจะมีเก้าสำนักงาน เก้าอี้ไม้ และเก้าอี้พลาสติก ที่ขายดีนั้นจะเป็นเก้าอี้พลาสติกเป็นส่วนใหญ่ ร้านอาหารชอบใช้กัน เพราะมีราคาถูกและใช้งานได้นาน และนายสนั่น ทิมทอง อาชีพรับเหมาก่อสร้าง  ได้อธิบายการประกอบโต๊ะกับเก้าอี้ นั้นมีลักษณะเหมือนกัน จะต่างกันที่โครงสร้างที่เล็กกว่า

     จากประสบการณ์เองนั้น เก้าอี้เป็นสิ่งที่ใกล้ตัว เพราะเราต้องนั่งทุกวัน ไม่ว่าจะเป็น ตอนเรียนหนังสือ ตอนทานข้าว นั่งรถ เวลาเราเมื่อยเราก็ต้องนั่ง ถ้าเป็นเก้าอี้ที่นั่งสบายที่สุดสำหรับดิฉัน คิดว่า ต้องเป็นเก้าอี้ที่มีเบาะนุ่มๆไม่ว่าต้องนั่งนานแค่ไหนก็นั่งได้ แต่ความเป็นจริงคือ เก้าอี้ที่ดีต้องมีพนักพิงเอนหลัง ที่วางแขน และการวางขาที่สมดุล อย่างเก้าอี้ทานข้าว ต้องทำให้มีความสูงที่เหมาะสมกับระดับโต๊ะทานข้าว โต๊ะเรียนก็เหมือนกันต้องให้ได้ระดับการวางแขนเขียนหนังสือ ถ้าเก้าอี้ไม่ดีอาจทำให้ปวดหลังปวดตัวได้ ส่วนตัวแล้ว เก้าอี้ที่ไม่มีพนักพิงทำให้ปวดหลังมาก ยิ่งต้องนั่งนานๆด้วยแล้วยิ่งเข้าไปใหญ่

     ยังไงแล้วเก้าอี้ก็ยังมีความสำคัญกับมนุษย์เราอยู่ดี ดังนั้นอย่ามองมันเป็นแค่สิ่งของอย่างหนึ่งที่มีไว้นั่งก็พอแล้ว เพราะยังไงก็ตามตลอดชีวิตทั้งชีวิตของเรา เราจำเป็นต้องใช้มันไม่ว่าโอกาสใดๆก็ตาม

แหล่งอ้างอิง
นายศิริชัย ธนทิตย์ "CLASSIC CHAIRS" สถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ผ.ศ.วรรณี สหสมโชค "ออกแบบเฟอร์นิเจอร์" เม.ย. 2549 สำนักพิมพ์ ส.ส.ท.
ออส่วน "นี่ไง!การออกแบบผลิตภัณฑ์" ม.ค. 2540 จัดจำหน่ายโดยศูนย์หนังสือจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ขอขอบคุณ
นายสนั่น ทิมทอง
นางสาวระพีภรณ์ สุธนธัญญากร